سايت تخصصي علوم راهنمایی

مقايسه كنيد :

1 – هواي دم و بازدم چه تفاوت هايي دارند؟
2 – مولكول اكسيژن O2 و كربن دي اكسيد CO2 است. به نظر شما كربن © از كجا به اكسيژن اضافه شده است؟

- در هواي دم مقدار اكسيژن بيشتر است اما در بازدم مقدار كربن دي اكسيد زياد است - از شكسته شدن مولكول ،‌گلوكز در سلول كربن آزاد شده و در هنگام سوختن با اكسيژن تركيب مي شود. گلوكز + اكسيژن ---> كربن دي اكسيد+ آب
گاز دم بازدم
اكسيژن 21 درصد 17 درصد
نيتروژن 79 درصد 79 درصد
كربن دي اكسيد كم تر از 1/0 درصد 4 درصد

آزمايش كنيد

، اثبات وجود كربن دي اكمسيد در هواي بازدم :
1 – مقداري آهك را در آب حل كرده و با كاغذ صافي آن را كاملاً صاف كنيد.
2 – آب آهك را در شيشه اي بريزيد و به وسيله يك ني نوشابه، چند ثانيه در آن بدميد؟
چه تغييري در محلول آب آهك صورت مي گيرد؟
از كجا بفهميم كه اين تغييرمربوط به وجود كربن دي اكسيد هواي بازدم است؟

- آب آهك كدر مي شود
- از آنجا كه با وارد كردن هواي معمولي با يك تلمبه به داخل آب سطح آن كدر نمي شود.

مشاهده كنيد :
يك شش گوسفند سالم تهيه كنيد و پس از مشاهده ي آن به پرسش هاي زير پاسخ دهيد:
1 – ناي و نايژه ها چه خصوصياتي دارند؟
2 – شش ها در موقع لمس كردن ( و بعد از دميدن در ناي) چگونه حس مي شوند؟
3 – رنگ شش ها مربوط به چيست؟
4 – قسمتي از شش را برش دهيد . در محل برش چه مي بينيد؟

- لوله هايي كه سطح ناصاف دارند و جنس آنها غضروف مي باشد.
- قبل از دميدن حجم كم و بسيار نرم و شل است و رنگ آنها تيره، اما بعد از دميدن حجم زياد بوده و كمي سفت تر مي شوند و رنگ آن را روشن مي باشد.
- مربوط به سلول هاي پهن و نازكي است كه مويرگ هاي زيادي دارند و قبل از دميدن سلولها جمع شده و كبود به نظـــر مي رسند اما وقتي پر از هــوا مي شوند ديواره كيسه هاي هوا نازك شده و به رنگ روشن در مي آيند.
- حفره هاي اسفنجي شكل ديده مي شود كه نشان دهنده ي كيسه هاي هوايي بسيار زياد مي باشد.

فكر كنيد :
در بدن به جز كليه ها، چند اندام دفعي ديگر نيز وجود دارند. نام ونوع كارهاي آنها را در جدولي مانند جدول زير بنويسيد.

نام اندام دفعي محل در بدن نوع كار
1- كليه ها..........................داخل شكم..........................دفع اوره،نمك ها وتنظيم مقدار آب بدن

2- غده هاي عروق................در پوست.........................دفع عرق،مواد زايد و خنك كردن بدن

3- روده بزرگ..........................داخل شكم.....................دفع مواد زايد،تنظيم آب بدن

4- غده هاي اشكي...............داخل چشم.......................دفع آب،شستشوي چشم

5- شش ها......................داخل قفسه سينه....................دفع كربن و دي اكسيد

تفسير كنيد :
مي دانيم كه آب لازم ترين ماده براي بدن است. اما كار مهم كليه ها دفع اين ماده است. آيا در كليه ها، «آب ماده ي غير لازم» محسوب مي شود؟ چگونه ممكن است ماده اي هم لازم و هم غير لازم باشد؟
در اين جدول تركيب خون و ادرار با هم مقايسه شده اند.
1 – از مقايسه ي اين ارقام چه نتيجه اي مي گيريد؟
2 – پزشك ها اغلب از بيمار مي خواهند كه تركيب ادرار خود را در آزمايشگاه مشخص كند، به نظر شما اين كار چه كمكي به پزشك مي كند؟

- چون آب در بدن مصرف نمي شود، اما موجب حمل و نقل مواد در بدن مي شود
مواد پلاسما(درصد) ادرار(درصد)
آب
پروتئين
گلوكز
اوره (داراي نيتروژن)
ساير مواد نيتروژن دار
سديم
ساير مواد معدني 91
9
1/0
03/0
005/0
32/0
40/0 95
0
0
2
13/0
34/0
53/2

1 – نتيجه مي گيريم كه در پلاسما بعضي از مواد زياد هستند و در ادرار وجود ندارند(پروتئين – قند) و بعضي مانند آب دريا را ادراي زيادتر هستند. و مواد نيتروژن دار بايد از بدن خارج شوند.
2- اندازه گيري مقدار بعضي از مواد در ادرار راهنماي خوبي براي تشخيص بيماري است. مثلاً وجود قند يا پروتئين در ادرار نشانه بيماري است.